آموزش مقدماتی شبکه : مفاهیم پایهای که باید بدانید
شبکههای کامپیوتری در دنیای امروز از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. از خانهها و دفاتر کاری کوچک گرفته تا سازمانهای بزرگ، شبکهها نقشی حیاتی در ارتباطات، اشتراکگذاری اطلاعات و ارائه خدمات دارند. اگر شما تازهکار هستید و میخواهید مفاهیم پایهای شبکه را بیاموزید، این مقاله میتواند شروع خوبی باشد.در ادامه بصورت مفصل در خصوص انواع مفاهیم شبکه و همچنین مسائل مربوط به آموزش شبکه صحبت خواهیم کرد.
شبکه چیست؟
شبکه مجموعهای از دستگاهها (مانند کامپیوترها، سرورها، چاپگرها و دستگاههای دیگر) است که به منظور اشتراکگذاری منابع و اطلاعات به هم متصل میشوند. این اتصال میتواند از طریق کابلها (اتصال فیزیکی) یا امواج رادیویی (اتصال بیسیم) باشد.
انواع شبکههای کامپیوتری
شبکهها بر اساس محدوده جغرافیایی و نحوه اتصال دستهبندی میشوند. برخی از انواع رایج شبکهها عبارتند از:
- LAN (شبکه محلی): این نوع شبکه محدود به یک مکان خاص، مانند خانه یا دفتر کار است و برای اشتراکگذاری منابع در یک محیط کوچک استفاده میشود.
- WAN (شبکه گسترده): این شبکه محدوده جغرافیایی وسیعتری دارد و میتواند شهرها، کشورها یا حتی قارهها را پوشش دهد. اینترنت یکی از مثالهای بارز WAN است.
- MAN (شبکه شهری): این نوع شبکه بین LAN و WAN قرار دارد و معمولاً برای اتصال چندین شبکه محلی در یک شهر یا منطقه بزرگ استفاده میشود.
- PAN (شبکه شخصی): شبکهای کوچک است که معمولاً برای اتصال دستگاههای شخصی مانند گوشی موبایل، لپتاپ و تبلت استفاده میشود. برایآموزش سیسکو می توانید وارد این لینک شوید.
اجزای اصلی شبکه
برای راهاندازی و عملکرد یک شبکه، اجزای مختلفی مورد نیاز است. این اجزا عبارتند از:
- دستگاههای پایانی (End Devices): این دستگاهها شامل کامپیوترها، گوشیها، چاپگرها و سایر تجهیزاتی هستند که کاربران از طریق آنها به شبکه متصل میشوند.
- دستگاههای میانافزار (Intermediary Devices): دستگاههایی مانند روتر، سوئیچ و فایروال که برای مدیریت جریان دادهها، مسیریابی و تامین امنیت شبکه استفاده میشوند.
- رسانههای انتقال (Transmission Media): این رسانهها شامل کابلهای مسی، فیبر نوری و امواج رادیویی هستند که دادهها را در شبکه منتقل میکنند.
- پروتکلها: مجموعه قوانینی که برای ارتباط بین دستگاهها استفاده میشوند. پروتکل TCP/IP یکی از معروفترین پروتکلهای شبکه است.
مفاهیم پایهای در شبکه
۱٫ آدرس IP
هر دستگاه متصل به شبکه دارای یک آدرس IP است که به عنوان شناسه منحصربهفرد آن عمل میکند. آدرس IP به دو نسخه IPv4 و IPv6 تقسیم میشود:
- IPv4: شامل ۳۲ بیت است و به صورت چهار بخش عددی (مانند ۱۹۲٫۱۶۸٫۱٫۱) نمایش داده میشود.
- IPv6: شامل ۱۲۸ بیت است و برای پاسخگویی به نیازهای آینده طراحی شده است (مانند ۲۰۰۱:۰db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334). برای یادگیری دوره های آموزش شبکه مایکروسافت وارد این لینک شوید.
۲٫ DNS (سیستم نام دامنه)
DNS سیستمی است که نامهای دامنهای مانند www.example.com را به آدرسهای IP تبدیل میکند تا دستگاهها بتوانند به درستی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
۳٫ DHCP (پروتکل پیکربندی پویای میزبان)
این پروتکل به صورت خودکار آدرسهای IP را به دستگاههای شبکه اختصاص میدهد، که این کار باعث سهولت در مدیریت شبکه میشود.
۴٫ پروتکلهای ارتباطی
پروتکلهای مختلفی در شبکهها برای تبادل دادهها استفاده میشوند، از جمله:
- HTTP/HTTPS: برای مرور صفحات وب.
- FTP: برای انتقال فایل.
- SMTP/IMAP/POP3: برای ارسال و دریافت ایمیل.
تجهیزات رایج شبکه
- روتر (Router): دستگاهی که بستههای داده را بین شبکههای مختلف مسیریابی میکند.
- سوئیچ (Switch): دستگاهی که اتصال بین دستگاههای موجود در یک شبکه محلی (LAN) را فراهم میکند.
- مودم (Modem): برای اتصال به اینترنت از طریق خطوط تلفن، کابل یا فیبر نوری استفاده میشود.
- اکسس پوینت (Access Point): دستگاهی که اتصال بیسیم به شبکه را فراهم میکند.
مدل OSI و مدل TCP/IP
برای درک بهتر ارتباطات در شبکه، مدلهای مفهومی زیر مورد استفاده قرار میگیرند:
مدل OSI (Open Systems Interconnection):
این مدل شامل ۷ لایه است:
- لایه فیزیکی (Physical): انتقال بیتهای داده از طریق رسانههای فیزیکی.
- لایه پیوند داده (Data Link): مدیریت ارتباط بین دستگاهها و تصحیح خطاها.
- لایه شبکه (Network): مسیریابی و ارسال داده.
- لایه انتقال (Transport): تضمین انتقال امن و کامل داده.
- لایه جلسه (Session): مدیریت جلسات ارتباطی.
- لایه نمایش (Presentation): رمزگذاری و رمزگشایی داده.
- لایه کاربرد (Application): ارائه خدمات به کاربر نهایی.
مدل TCP/IP:
این مدل سادهتر از OSI است و شامل ۴ لایه است:
- لایه دسترسی به شبکه
- لایه اینترنت
- لایه انتقال
- لایه کاربرد
امنیت در شبکه
امنیت یکی از جنبههای حیاتی شبکههای کامپیوتری است. برخی از روشهای تامین امنیت عبارتند از:
- استفاده از فایروالها: برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به شبکه.
- رمزگذاری دادهها: برای حفاظت از اطلاعات حساس.
- بهروزرسانی نرمافزارها: برای جلوگیری از آسیبپذیریهای امنیتی.
- احراز هویت کاربران: استفاده از نام کاربری و رمز عبور قوی.
نتیجهگیری
شبکههای کامپیوتری پایه و اساس دنیای مدرن ارتباطات هستند. یادگیری مفاهیم پایهای شبکه به شما کمک میکند تا درک بهتری از نحوه عملکرد اینترنت و سیستمهای ارتباطی داشته باشید. با گسترش دانش خود در این زمینه، میتوانید به مهارتهایی دست یابید که در دنیای فناوری اطلاعات بسیار ارزشمند هستند. کلیه این مفاهیم در دوره آموزش مبانی شبکه یا دوره نتورک پلاس آموزش داده شده است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.